تبیین نقش خدمات تنظیم خانواده در توانمندی زنان: یک مطالعه کیفی

    مقدمه: امروزه تنظیم خانواده از مفهوم کنترل جمعیت رها گردیده و به عنوان یک عنصر اساسی در حقوق باروری، توانمندی و ارتقای موقعیت زنان در جامعه مطرح است تا زوجین به صورت داوطلبانه، بر پایه آگاهی و بینش، دست به تصمیم‌گیری مسؤولانه درباره فرزندآوری خود بزنند. لذا اطمینان از توانمندی زوجین به هنگام ارایه خدمات تنظیم خانواده، خصوصاً توانمندسازی زنان یک پیش‌نیاز ضروری جهت ارتقای سلامت و توسعه است. این مطالعه جهت تبیین نقش خدمات تنظیم خانواده در توانمندی زنان، با رویکرد کیفی انجام شد.   روش کار: این مطالعه با روش تحلیل محتوای کیفی صورت گرفت. مشارکت‌کنندگان 37 خانم متأهل سنین باروری واجد شرایط تنظیم خانواده تحت پوشش مراکز بهداشتی ارایه دهنده خدمات تنظیم خانواده در شهر اصفهان بودند که با نمونه‌گیری هدفمند از بین داوطلبین انتخاب شدند. اطلاعات با ضبط هفت جلسه بحث گروه متمرکز و پنج مصاحبه فردی جمع‌آوری و مکتوب گردید. داده‌ها با روش آنالیز محتوای کیفی تحلیل شدند.   یافته‌ها: با تحلیل توصیف مشارکت‌کنندگان درباره عوامل توانمندی در مراکز ارایه خدمات تنظیم خانواده، چهار طبقه اصلی استخراج گردید که شامل: جلب مشارکت مردان در خدمات تنظیم خانواده، فراهم کردن خدمات جامع سلامت باروری، توسعه خدمات رایگان تنظیم خانواده، و بکارگیری تکنولوژی مناسب برای اطلاع‌رسانی جامعه بود.   نتیجه‌گیری: تحلیل دیدگاه مشارکت‌کنندگان حاکی از آن است که رویکرد فعلی مراکز بهداشتی در ارایه خدمات تنظیم خانواده نتوانسته است تمایلات باروری زنان را به طور همه جانبه‌ای حمایت و برآورده نماید. از این رو الگوی ارایه خدمات و محتوای آن باید مورد بازنگری قرار گیرد و با تمرکز بر ارایه خدمات تنظیم خانواده همزمان به زوجین، خدمات جامع بهداشت باروری و درمان کامل عوارض روش‌های پیشگیری، به تصمیم‌گیری آگاهانه و مسؤولانه زنان کمک نماید تا آن‌ها بتوانند کنترل بیشتری بر باروری خود داشته باشند.